Artikel overgenomen uit VRIJMETSELARIJ JAARGANG. 68, NR. 10, 2014 Tekst: Cees van Dam – Foto’s: Paul Mellaart.

“Te weinig mensen weten dat wij hier een prachtige collectie maçonniek materiaal hebben. En dat vinden wij jammer.
We willen meer bekendheid geven aan onze collectie. Want wat wij hebben, raakt de geschiedenis van veel loges en obediënties. Toen we begonnen, was het een chaotische verzameling, maar we hebben jaren hard gewerkt en nu is alles wat we hebben goed geïnventariseerd, genummerd en makkelijk vindbaar.”

Aan het woord zijn de twee broeders die noeste arbeid hebben verricht en trots zijn op hun werk: de conservatoren, broeder Oldenkamp en broeder Van Limburg Stirum. “We hebben in ons depot een grote verzameling schootsvellen van loges en obediënties. Sommige zijn heel oud, andere als nieuw. Veel hebben we in meerdere exemplaren. Te veel soms en dat neemt allemaal ruimte in beslag. Die willen we wel kwijt en dat kan dus voor loges en kapittels interessant zijn.”

Dubbel

“De computer geeft in de ordening de doorslag. We hebben een uitstekend computerprogramma met zoeksysteem. Met een druk op de knop weten we wat we hebben van of over een loge of uit bijvoorbeeld Turkije.

Veel repatrianten uit Indië hebben na hun dood ons hun foto’s, boeken, documenten en maçonnieke voorwerpen nagelaten. Dat is het begin geweest van onze collectie die zich nog altijd uitbreidt. Dat betekent dat we dingen soms meer dan dubbel hebben. Dat kunnen Lakzegels of logetinten zijn, maar vooral boeken. Die willen we bijvoorbeeld wel ruilen.”

Uniek

“We hebben unieke fotoboeken en voorwerpen met een bijzondere betekenis.” Broeder Oldenkamp haalt uit een van de vele laden een houtsnijwerkje te voorschijn. “Mijn lieveling. Gesneden door een Nederlandse vrijmetselaar in een interneringskamp voor onderofficieren, Oflag 67 Neubrandenburg, en op 5 december 1944 aangeboden aan J.A.M. de Hoog bij zijn 25-jarig jubileum. Ik hoef u niet te vertellen welke omstandigheden zo’n stukje hout uniek maken.” Broeder Van Limburg Stirum: “Er is door veel broeders getracht op artistieke wijze vorm te geven aan onze maçonnieke arbeid. Daar hebben wij prachtige voorbeelden van. Deze vind ik bijzonder fraai.”

Gaatjes

Uiteraard bevat de collectie ook maçonnieke munten. Daar zitten hele bijzondere tussen, maar een plastic bakje met dezelfde muntjes valt ook op. “Huize Het Oosten heeft zo ook haar eigen triviale geschiedenis. Ze gebruikten hier muntjes voor de koffie. Maar bewoners namen die ook mee naar buiten en omdat ze op gewoon geld leken betaalden ze met die muntjes bij de Bilthovense middenstand en ze zulten ook wel in kerkenzakjes zijn verdwenen. In ieder gevat, er kwamen klachten en toen hebben ze er voor alle duidelijkheid gaatjes in geboord.”

 

In de ontvangsthal van Huize het Oosten, in de gang naar de maçonnieke ruimtes en in de voorhof staan vitrines waarin bezoekers en bewoners de museale voorwerpen kunnen bewonderen. “Neen, geen entreegelden, geen museumjaarkaart nodig. Wij doen ons gratis kennen in het Westen.”

We hebben in ons depot een grote verzameling schootsvellen van loges en obediënties.

Mooie deal

”We maken thematische tentoonstellingen. Op dit moment bijvoorbeeld hebben we een porseleinverzameling, een klokkenverzameling en een ons geschonken maçonnieke beeldengroep in de hal staan. Regelmatig wordt de inhoud van de vitrines vernieuwd en boren we vanuit ons rijk gevulde depot een nieuw thema aan.”

“Op elke normale maandagmiddag zitten we hier te werken op het depot. Dan kunnen er spullen worden gebracht en/of vragen worden gesteld. Voor iedereen die komt nemen we de tijd.

Die hebben we, nu alles is geregistreerd en in de computer is verwerkt. We willen graag contact met loges die spullen kwijt willen of voor wie wij interessant materiaal in huis hebben. Mogelijk kunnen we een mooie deal sluiten.’